Jacht je kan zonder!

Inspreken provincie Drenthe , 22 januari 2020.

Laat ik me eerst voorstellen. Naam Henk Baptist. Dertig jaar gewerkt als ecoloog en adviseur voor verschillende ministeries. Daarna 20 jaar ecologisch adviseur voor bedrijfsleven.

Al in 1970 bijzonder opsporingsambtenaar natuurbescherming. In eerste instantie toegevoegd aan Rijkspolitie, later, na de zwarte dag dat natuurbescherming werd ondergebracht onder landbouw, aan AID. Ik heb ruime ervaring met jacht en stropers.

Vijf minuten is te kort om genuanceerd het totaalprobleem van faunabeheer te behandelen. Ik kan dus maar een klein deel bespreken.

Wat men nu noemt ‘faunabeheer’ heeft een feodale grondslag. Nog steeds is het gebaseerd op grondeigendom en de daaraan verbonden jachtrechten. Maar inmiddels is het goeddeels uitgegroeid tot een economisch product; uitvoering van hobby en schadebestrijding.

Het hele systeem van faunabeheer berust op traditie die niet is meegegaan met moderne ontwikkelingen in het kader van natuurbescherming en biodiversiteit. Goewddeels als gevolg van politieke lobby’s.

Europese wetgeving ter bescherming van natuur is steeds strikter geworden. Hier zit een belangrijke, principiële component in. In veel van deze moderne wetgeving worden economische belangen ondergeschikt gemaakt aan waarden zoals natuurwaarden.

Het afwegen van waarden tegen belangen ligt in Nederland vaak moeilijk.

Laten we het maar duidelijk stellen, Nederland tracht zich voortdurend aan deze wetgeving te onttrekken. Inmiddels zijn we beland in een situatie dat de rechters gaan ingrijpen.

De betekenis die wordt toegekend aan de waarden uit Hri en Vri is zeer groot, dominant t.o.v. veelal economische belangen, zoals blijkt uit de huidige stikstofcrisis. Ik garandeer u dat de verdrogingscrisis en de bestrijdingsmiddelencrisis er aan komen.

Met het in werking treden van de Wet natuurbescherming in december 2015 zijn Europese taken, die voorheen rijksverantwoordelijkheid waren, onder de verantwoordelijkheid van de provincie gaan vallen. Ook het faunabeheer valt hier onder.

Wat houdt die verantwoordelijkheid nu in. De Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn bepalen primair strikte bescherming van de betrokken dieren en geven onder strikte voorwaarden mogelijkheden hierop uitzonderingen te maken. Zo’n strikte voorwaarde is; ter voorkoming van belangrijke schade aan gewassen, of ernstige schade, als er geen andere bevredigende oplossing bestaat.

Het is goed te realiseren dat het faunabeheer feitelijk een uitzondering is op de beschermingsbepalingen en dus goed moet zijn gemotiveerd. Die motivering kan door een rechter worden getoetst.

Het komt er eigenlijk op neer dat de Europees beschermde natuurwaarden moeten worden afgewogen tegen de belangen van hen die daarvan schade ondervinden. Vraag is of de Nederlandse grens van ergens € 250,- schade voldoende is om een inbreuk te maken op de soortbescherming. Voor mij niet.

Als je je hierin verdiept beland je in een carrousel van belangenverstrengelingen.

Bestuurskundig worden beleid, uitvoering en controle gescheiden gehouden, echter niet in een FBE. Hier zitten alle afwegingen in één hand. Door deze vorm van organisatie zijn de beschermers van de waarden goeddeels buiten spel gezet. De uitvoering van schadebestrijding vind plaats door hobbyisten, die binnen die hobby weidelijkheid als uitgangspunt hanteren. Bijgevolg, en dat zeg ik als ecoloog, schieten effectiviteit en doelmatigheid er bij in. Het is zo ver gekomen door de mix van hobby en schadebestrijding. Het geheel speelt zich af in een soort eigen maatschappelijke zeepbel.

Dit moet veranderen.

In Nederland ergert een meerderheid zich aan het geschiet en de veelvuldig verwonden. Deze hobby wordt niet meer geaccepteerd. Met de nieuwe Wnb heeft de provincie een nieuwe positie. Nieuw beleid dient te worden ontwikkeld en dient maatschappelijk tot stand te komen. Niet alleen in de eigen zeepbel van geweerdragers.

Mijn oproep aan de provincie; democratiseer dit verouderd beleid. Begin met het organiseren van een breed maatschappelijk debat.